دیابت یک بیماری مزمن است که در آن بدن نمیتواند گلوکز (قند خون) را به طور مؤثر مصرف کند، که این امر منجر به افزایش قند خون میشود. دیابت به دلیل مشکلات در تولید یا عملکرد انسولین، هورمونی که توسط پانکراس ترشح میشود، رخ میدهد.
انواع دیابت:
دیابت نوع ۱ (وابسته به انسولین):
یک بیماری خودایمنی که در آن سیستم ایمنی به سلولهای تولیدکننده انسولین در پانکراس حمله میکند.
معمولاً در کودکان و نوجوانان تشخیص داده میشود.
نیاز به تزریق انسولین دارد.
دیابت نوع ۲:
شایعترین نوع دیابت که بیشتر در بزرگسالان رخ میدهد.
به دلیل مقاومت به انسولین یا کاهش تولید آن ایجاد میشود.
با تغییر سبک زندگی و دارو کنترل میشود.
دیابت بارداری:
در دوران بارداری رخ میدهد و ممکن است پس از زایمان برطرف شود.
خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را در آینده افزایش میدهد.
علائم شایع دیابت:
افزایش تشنگی و ادرار.
خستگی مفرط.
کاهش وزن بیدلیل (در نوع ۱).
تاری دید.
زخمهایی که دیر بهبود مییابند.
بیحسی یا گزگز در دستها و پاها (در نوع ۲).
عوامل خطر:
دیابت نوع ۱: ژنتیک و عوامل محیطی.
دیابت نوع ۲: اضافهوزن، بیتحرکی، رژیم غذایی ناسالم، سابقه خانوادگی.
عوارض دیابت:
بیماری قلبی و عروقی.
آسیب به کلیهها (نفروپاتی).
آسیب به چشمها (رتینوپاتی).
آسیب عصبی (نوروپاتی).
افزایش خطر عفونتها.
پیشگیری و مدیریت:
دیابت نوع ۱: قابل پیشگیری نیست، اما با انسولین و مدیریت قند خون کنترل میشود.
دیابت نوع ۲:
تغذیه سالم (کاهش مصرف قند و چربیهای اشباع).
فعالیت بدنی منظم.
کاهش وزن در صورت اضافهوزن.
کنترل منظم قند خون و فشار خون.
دارو: در مواردی مانند متفورمین برای دیابت نوع ۲.
نکته:
مدیریت دیابت نیازمند همکاری بین پزشک، بیمار و تغییرات سبک زندگی است. اندازهگیری منظم قند خون و آگاهی از علائم حیاتی برای پیشگیری از عوارض ضروری است.