امدادهای اولیه حیاتی مجموعه اقداماتی است که در موقعیت‌های اورژانسی انجام می‌شود تا جان فرد آسیب‌دیده حفظ شود و از وخامت حال او جلوگیری شود تا زمانی که مراقبت پزشکی حرفه‌ای در دسترس باشد. این اقدامات شامل ارزیابی سریع، تثبیت وضعیت و ارائه کمک‌های فوری است.
اصول امدادهای اولیه حیاتی (ABC):
۱. A – Airway (راه هوایی): اطمینان از باز بودن راه هوایی.
اگر فرد بیهوش است، راه هوایی او را بررسی کنید و در صورت نیاز سر را به عقب خم کرده و چانه را بالا ببرید.
۲. B – Breathing (تنفس): بررسی کنید که فرد نفس می‌کشد یا خیر.
اگر نفس نمی‌کشد، تنفس مصنوعی (دهان به دهان) انجام دهید.
۳. C – Circulation (گردش خون): بررسی نبض و در صورت عدم وجود، انجام ماساژ قلبی.
ماساژ قلبی با فشار روی مرکز قفسه سینه انجام می‌شود (حدود ۱۰۰ تا ۱۲۰ بار در دقیقه).
مراحل امدادهای اولیه:
۱. ارزیابی ایمنی: اطمینان حاصل کنید که صحنه حادثه ایمن است و خطرات جانبی فرد امدادگر و مصدوم را تهدید نمی‌کند.
۲. ارزیابی وضعیت مصدوم:
بررسی پاسخگویی فرد (آیا هوشیار است یا خیر).
چک کردن تنفس و نبض.
۳. فراخوان کمک: بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید و اطلاعات دقیق درباره وضعیت مصدوم ارائه دهید.
۴. ارائه کمک‌های فوری:
خونریزی: با اعمال فشار مستقیم روی زخم، خونریزی را متوقف کنید.اندام مورد نظر را بالا نگه دارید.
شوک: مصدوم را دراز کنید و پاهای او را کمی بالا بیاورید تا جریان خون به سمت قلب برگردد.
سوختگی: قسمت سوخته را با آب خنک (نه یخ) بشویید و روی آن را با گاز استریل بپوشانید.
خفگی: از مانور هایملیخ برای خارج کردن جسم خارجی از راه هوایی استفاده کنید.
موارد حیاتی که باید توجه کرد:
هرگز مصدوم بیهوش را تنها نگذارید.
اگر شک دارید که فرد دچار آسیب ستون فقرات شده است، از حرکت دادن او خودداری کنید.
در صورت نداشتن اطلاعات یا آموزش کافی، از انجام اقدامات پیچیده خودداری کنید و به اورژانس مراجعه کنید.